"务富其民" 全诗拼音读音对照参考
sī mǎ cuò lùn fá shǔ
司马错论伐蜀
sī mǎ cuò yǔ zhāng yí zhēng lùn yú qín huì wáng qián, sī mǎ cuò yù fá shǔ, zhāng yí yuē:" bù rú fá hán.
司马错与张仪争论于秦惠王前，司马错欲伐蜀，张仪曰：“不如伐韩。
" wáng yuē:" qǐng wén qí shuō.
”王曰：“请闻其说。
" duì yuē:" qīn wèi shàn chǔ, xià bīng sān chuān, sāi huán yuán gōu shì zhī kǒu, dāng tún liú zhī dào, wèi jué nán yáng, chǔ lín nán zhèng, qín gōng xīn chéng yí yáng, yǐ lín èr zhōu zhī jiāo, zhū zhōu zhǔ zhī zuì, qīn chǔ wèi zhī dì.
”对曰：“亲魏善楚，下兵三川，塞轘辕、缑氏之口，当屯留之道，魏绝南阳，楚临南郑，秦攻新城宜阳，以临二周之郊，诛周主之罪，侵楚魏之地。
zhōu zì zhī bù jiù, jiǔ dǐng bǎo qì bì chū.
周自知不救，九鼎宝器必出。
jù jiǔ dǐng, àn tú jí, xié tiān zǐ yǐ lìng tiān xià, tiān xià mò gǎn bù tīng, cǐ wáng yè yě.
据九鼎，按图籍，挟天子以令天下，天下莫敢不听，此王业也。
jīn fū shǔ, xī pì zhī guó yě, ér róng dí zhī zhǎng yě, bì bīng láo zhòng bù zú yǐ chéng míng, dé qí dì bù zú yǐ wéi lì.
今夫蜀，西僻之国也，而戎狄之长也，敝兵劳众不足以成名，得其地不足以为利。
chén wén:' zhēng míng zhě yú cháo, zhēng lì zhě yú shì.
臣闻：‘争名者于朝，争利者于市。
' jīn sān chuān zhōu shì, tiān xià zhī shì cháo yě, ér wáng bù zhēng yān, gù zhēng yú róng dí, qù wáng yè yuǎn yǐ.
’今三川、周室，天下之市朝也，而王不争焉，顾争于戎狄，去王业远矣。
" sī mǎ cuò yuē:" bù rán.
”司马错曰：“不然。
chén wén zhī:' yù fù guó zhě, wù guǎng qí dì yù qiáng bīng zhě, wù fù qí mín yù wáng zhě, wù bó qí dé.
臣闻之：‘欲富国者，务广其地；欲强兵者，务富其民；欲王者，务博其德。
sān zī zhě bèi, ér wáng suí zhī yǐ.
三资者备，而王随之矣。
' jīn wáng zhī dì xiǎo mín pín, gù chén yuàn cóng shì yú yì.
’今王之地小民贫，故臣愿从事于易。
fū shǔ, xī pì zhī guó yě, ér róng dí zhī zhǎng yě, ér yǒu jié zhòu zhī luàn.
夫蜀，西僻之国也，而戎狄之长也，而有桀纣之乱。
yǐ qín gōng zhī, pì rú shǐ chái láng zhú qún yáng yě.
以秦攻之，譬如使豺狼逐群羊也。
qǔ qí dì zú yǐ guǎng guó yě, dé qí cái zú yǐ fù mín, shàn bīng bù shāng zhòng, ér bǐ yǐ fú yǐ.
取其地足以广国也，得其财足以富民，缮兵不伤众，而彼已服矣。
gù bá yī guó, ér tiān xià bù yǐ wéi bào lì jǐn xī hǎi, zhū hóu bù yǐ wéi tān.
故拔一国，而天下不以为暴；利尽西海，诸侯不以为贪。
shì wǒ yī jǔ ér míng shí liǎng fù, ér yòu yǒu jìn bào zhǐ luàn zhī míng.
是我一举而名实两附，而又有禁暴止乱之名。
jīn gōng hán jié tiān zǐ, jié tiān zǐ, è míng yě, ér wèi bì lì yě, yòu yǒu bú yì zhī míng.
今攻韩劫天子，劫天子，恶名也，而未必利也，又有不义之名。
ér gōng tiān xià zhī suǒ bù yù, wēi! chén qǐng yè qí gù: zhōu, tiān xià zhī zōng shì yě hán, zhōu zhī yǔ guó yě.
而攻天下之所不欲，危！臣请谒其故：周，天下之宗室也；韩，周之与国也。
zhōu zì zhī shī jiǔ dǐng, hán zì zhī wáng sān chuān, zé bì jiāng èr guó bìng lì hé móu, yǐ yīn yú qí zhào ér qiú jiě hū chǔ wèi.
周自知失九鼎，韩自知亡三川，则必将二国并力合谋，以因于齐、赵而求解乎楚、魏。
yǐ dǐng yǔ chǔ, yǐ dì yǔ wèi, wáng bù néng jìn.
以鼎与楚，以地与魏，王不能禁。
cǐ chén suǒ wèi wēi, bù rú fá shǔ zhī wán yě.
此臣所谓危，不如伐蜀之完也。
" huì wáng yuē:" shàn! guǎ rén tīng zǐ.
”惠王曰：“善！寡人听子。
" zú qǐ bīng fá shǔ, shí yuè qǔ zhī, suì dìng shǔ, shǔ zhǔ gèng hào wèi hóu, ér shǐ chén zhuāng xiāng shǔ.
”卒起兵伐蜀，十月取之，遂定蜀，蜀主更号为侯，而使陈庄相蜀。
shǔ jì shǔ, qín yì qiáng fù hòu, qīng zhū hóu.
蜀既属，秦益强富厚，轻诸侯。