"一旦长成" 全诗拼音读音对照参考
jì mèi wén
祭妹文
qián lóng dīng hài dōng, zàng sān mèi sù wén yú shàng yuán zhī yáng shān, ér diàn yǐ wén yuē: wū hū! rǔ shēng yú zhè, ér zàng yú sī, lí wú xiāng qī bǎi lǐ yǐ dāng shí suī jī mèng huàn xiǎng, níng zhī cǐ wèi guī gǔ suǒ yé? rǔ yǐ yī niàn zhī zhēn, yù rén pǐ lí, zhì gū wēi tuō luò, suī mìng zhī suǒ cún, tiān shí wèi zhī rán ér lèi rǔ zhì cǐ zhě, wèi cháng fēi yǔ zhī guò yě.
乾隆丁亥冬，葬三妹素文于上元之羊山，而奠以文曰：呜呼！汝生于浙，而葬于斯，离吾乡七百里矣；当时虽觭梦幻想，宁知此为归骨所耶？汝以一念之贞，遇人仳离，致孤危托落，虽命之所存，天实为之；然而累汝至此者，未尝非予之过也。
yǔ yòu cóng xiān shēng shòu jīng, rǔ chà jiān ér zuò, ài tīng gǔ rén jié yì shì yī dàn cháng chéng, jù gōng dǎo zhī.
予幼从先生授经，汝差肩而坐，爱听古人节义事；一旦长成，遽躬蹈之。
wū hū! shǐ rǔ bù shí shī shū, huò wèi bì jiān zhēn ruò shì.
呜呼！使汝不识《诗》、《书》，或未必艰贞若是。
yú zhuō xī shuài, rǔ fèn bì chū qí jiān suì hán chóng jiāng, tóng lín qí xué.
余捉蟋蟀，汝奋臂出其间；岁寒虫僵，同临其穴。
jīn yǔ liàn rǔ zàng rǔ, ér dāng rì zhī qíng xíng, jǐng rán fù mù.
今予殓汝葬汝，而当日之情形，憬然赴目。
yǔ jiǔ suì, qì shū zhāi, rǔ shū shuāng jì, pī dān jiān lái, wēn zī yī yī zhāng shì xiān shēng zhā hù rù, wén liǎng tóng zǐ yīn láng láng rán, bù jué wǎn ěr, lián hū" zé zé", cǐ qī yuè wàng rì shì yě.
予九岁，憩书斋，汝梳双髻，披单缣来，温《缁衣》一章；适先生奓户入，闻两童子音琅琅然，不觉莞尔，连呼“则则”，此七月望日事也。
rǔ zài jiǔ yuán, dāng fēn míng jì zhī.
汝在九原，当分明记之。
yǔ ruò guàn yuè xíng, rǔ jǐ shang bēi tòng.
予弱冠粤行，汝掎裳悲恸。
yú sān nián, yǔ pī gōng jǐn huán jiā, rǔ cóng dōng xiāng fú àn chū, yī jiā chēng shì ér xiào, bù jì yǔ cóng hé qǐ, dà gài shuō cháng ān dēng kē hán shǐ bào xìn chí zǎo yún ěr.
逾三年，予披宫锦还家，汝从东厢扶案出，一家瞠视而笑，不记语从何起，大概说长安登科、函使报信迟早云尔。
fán cǐ suǒ suǒ, suī wèi chén jī, rán wǒ yī rì wèi sǐ, zé yī rì bù néng wàng.
凡此琐琐，虽为陈迹，然我一日未死，则一日不能忘。
jiù shì tián yīng, sī zhī qī gěng, rú yǐng lì lì, bī qǔ biàn shì.
旧事填膺，思之凄梗，如影历历，逼取便逝。
huǐ dāng shí bù jiāng yī ní qíng zhuàng, luó lǚ jì cún rán ér rǔ yǐ bù zài rén jiān, zé suī nián guāng dào liú, ér shí kě zài, ér yì wú yǔ wèi zhèng yìn zhě yǐ.
悔当时不将嫛婗情状，罗缕记存；然而汝已不在人间，则虽年光倒流，儿时可再，而亦无与为证印者矣。
rǔ zhī yì jué gāo shì ér guī yě, táng shàng ā nǎi, zhàng rǔ fú chí jiā zhōng wén mò, dié rǔ bàn zhì.
汝之义绝高氏而归也，堂上阿奶，仗汝扶持；家中文墨，眣汝办治。
cháng wèi nǚ liú zhōng zuì shǎo míng jīng yì ān yǎ gù zhě.
尝谓女流中最少明经义、谙雅故者。
rǔ sǎo fēi bù wǎn yì, ér yú cǐ wēi quē rán.
汝嫂非不婉嫕，而于此微缺然。
gù zì rǔ guī hòu, suī wèi rǔ bēi, shí wèi yǔ xǐ.
故自汝归后，虽为汝悲，实为予喜。
yǔ yòu zhǎng rǔ sì suì, huò rén jiān zhǎng zhě xiān wáng, kě jiāng shēn hòu tuō rǔ ér bù wèi rǔ zhī xiān yǔ yǐ qù yě! qián nián yǔ bìng, rǔ zhōng xiāo cì tàn, jiǎn yī fēn zé xǐ, zēng yī fēn zé yōu.
予又长汝四岁，或人间长者先亡，可将身后托汝；而不谓汝之先予以去也！前年予病，汝终宵刺探，减一分则喜，增一分则忧。
hòu suī xiǎo chāi, yóu shàng yè dié, wú suǒ yú qiǎn rǔ lái chuáng qián, wèi shuō bài guān yě shǐ kě xǐ kě è zhī shì, liáo zī yī huān.
后虽小差，犹尚殗殜，无所娱遣；汝来床前，为说稗官野史可喜可愕之事，聊资一欢。
wū hū! jīn ér hòu, wú jiāng zài bìng, jiào cóng hé chǔ hū rǔ yé? rǔ zhī jí yě, yǔ xìn yī yán wú hài, yuǎn diào yáng zhōu rǔ yòu lǜ qī wú xīn, zǔ rén zǒu bào jí zhì mián chuò yǐ jí, ā nǎi wèn:" wàng xiōng guī fǒu?" qiáng yīng yuē:" nuò.
呜呼！今而后，吾将再病，教从何处呼汝耶？汝之疾也，予信医言无害，远吊扬州；汝又虑戚吾心，阻人走报；及至绵惙已极，阿奶问：“望兄归否？”强应曰：“诺。
" yǐ yǔ xiān yī rì mèng rǔ lái jué, xīn zhī bù xiáng, fēi zhōu dù jiāng, guǒ yǔ yǐ wèi shí huán jiā, ér rǔ yǐ chén shí qì jué sì zhī yóu wēn, yī mù wèi míng, gài yóu rěn sǐ dài yǔ yě.
”已予先一日梦汝来诀，心知不祥，飞舟渡江，果予以未时还家，而汝以辰时气绝；四支犹温，一目未瞑，盖犹忍死待予也。
wū hū tòng zāi! zǎo zhī jué rǔ, zé yǔ qǐ kěn yuǎn yóu? jí yóu, yì shàng yǒu jǐ xǔ xīn zhōng yán yào rǔ zhī wén gòng rǔ chóu huà yě.
呜呼痛哉！早知诀汝，则予岂肯远游？即游，亦尚有几许心中言要汝知闻、共汝筹画也。
ér jīn yǐ yǐ! chú wú sǐ wài, dāng wú jiàn qī.
而今已矣！除吾死外，当无见期。
wú yòu bù zhī hé rì sǐ, kě yǐ jiàn rǔ ér sǐ hòu zhī yǒu zhī wú zhī, yǔ dé jiàn bù dé jiàn, yòu zú nán míng yě.
吾又不知何日死，可以见汝；而死后之有知无知，与得见不得见，又卒难明也。
rán zé bào cǐ wú yá zhī hàn, tiān hū rén hū! ér jìng yǐ hū! rǔ zhī shī, wú yǐ fù zǐ rǔ zhī nǚ, wú yǐ dài jià rǔ zhī shēng píng, wú yǐ zuò chuán wéi rǔ zhī zhūn xī, shàng wèi móu ěr.
然则抱此无涯之憾，天乎人乎！而竟已乎！汝之诗，吾已付梓；汝之女，吾已代嫁；汝之生平，吾已作传；惟汝之窀穸，尚未谋耳。
xiān yíng zài háng, jiāng guǎng hé shēn, shì nán guī zàng, gù qǐng mǔ mìng ér níng rǔ yú sī, biàn jì sǎo yě.
先茔在杭，江广河深，势难归葬，故请母命而宁汝于斯，便祭扫也。
qí bàng, zàng rǔ nǚ ā yìn qí xià liǎng zhǒng: yī wèi ā yé shì zhě zhū shì, yī wèi ā xiōng shì zhě táo shì.
其傍，葬汝女阿印；其下两冢：一为阿爷侍者朱氏，一为阿兄侍者陶氏。
yáng shān kuàng miǎo, nán wàng yuán xí, xī wàng qī xiá, fēng yǔ chén hūn, jī hún yǒu bàn, dāng bù gū jì.
羊山旷渺，南望原隰，西望栖霞，风雨晨昏，羁魂有伴，当不孤寂。
suǒ lián zhě, wú zì wù yín nián dú rǔ kū zhí shī hòu, zhì jīn wú nán liǎng nǚ yá yá, shēng rǔ sǐ hòu, cái zhōu suì ěr.
所怜者，吾自戊寅年读汝哭侄诗后，至今无男；两女牙牙，生汝死后，才周睟耳。
yǔ suī qīn zài wèi gǎn yán lǎo, ér chǐ wēi fā tū, àn lǐ zì zhī zhī zài rén jiān, shàng fù jǐ rì? ā pǐn yuǎn guān hé nán, yì wú zǐ nǚ, jiǔ zú wú kě jì zhě.
予虽亲在未敢言老，而齿危发秃，暗里自知；知在人间，尚复几日？阿品远官河南，亦无子女，九族无可继者。
rǔ sǐ wǒ zàng, wǒ sǐ shuí mái? rǔ tǎng yǒu líng, kě néng gào wǒ? wū hū! shēng qián jì bù kě xiǎng, shēn hòu yòu bù kě zhī kū rǔ jì bù wén rǔ yán, diàn rǔ yòu bú jiàn rǔ shí.
汝死我葬，我死谁埋？汝倘有灵，可能告我？呜呼！生前既不可想，身后又不可知；哭汝既不闻汝言，奠汝又不见汝食。
zhǐ huī fēi yáng, shuò fēng yě dà, ā xiōng guī yǐ, yóu lǚ lǚ huí tóu wàng rǔ yě.
纸灰飞扬，朔风野大，阿兄归矣，犹屡屡回头望汝也。
wū hū āi zāi! wū hū āi zāi!
呜呼哀哉！呜呼哀哉！