"亲自合围" 全诗拼音读音对照参考
dá sū wǔ shū
答苏武书
zi qīng zú xià: qín xuān lìng dé, cè míng qīng shí, róng wèn xiū chàng, xìng shèn xìng shèn.
子卿足下：勤宣令德，策名清时，荣问休畅，幸甚幸甚。
yuǎn tuō yì guó, xī rén suǒ bēi, wàng fēng huái xiǎng, néng bù yī yī? xī zhě bù yí, yuǎn rǔ hái dá, wèi huì qín qín, yǒu yú gǔ ròu, líng suī bù mǐn, néng bù kǎi rán? zì cóng chū jiàng, yǐ zhì jīn rì, shēn zhī qióng kùn, dú zuò chóu kǔ.
远托异国，昔人所悲，望风怀想，能不依依？昔者不遗，远辱还答，慰诲勤勤，有逾骨肉，陵虽不敏，能不慨然？自从初降，以至今日，身之穷困，独坐愁苦。
zhōng rì wú dǔ, dàn jiàn yì lèi.
终日无睹，但见异类。
wéi gōu cuì mù, yǐ yù fēng yǔ shān ròu lào jiāng, yǐ chōng jī kě.
韦韝毳幕，以御风雨；羶肉酪浆，以充饥渴。
jǔ mù yán xiào, shuí yǔ wèi huān? hú dì xuán bīng, biān tǔ cǎn liè, dàn wén bēi fēng xiāo tiáo zhī shēng.
举目言笑，谁与为欢？胡地玄冰，边土惨裂，但闻悲风萧条之声。
liáng qiū jiǔ yuè, sài wài cǎo shuāi.
凉秋九月，塞外草衰。
yè bù néng mèi, cè ěr yuǎn tīng, hú jiā hù dòng, mù mǎ bēi míng, yín xiào chéng qún, biān shēng sì qǐ.
夜不能寐，侧耳远听，胡笳互动，牧马悲鸣，吟啸成群，边声四起。
chén zuò tīng zhī, bù jué lèi xià.
晨坐听之，不觉泪下。
jiē hū zi qīng, líng dú hé xīn, néng bù bēi zāi! yǔ zi bié hòu, yì fù wú liáo, shàng niàn lǎo mǔ, lín nián bèi lù qī zǐ wú gū, bìng wèi jīng ní shēn fù guó ēn, wèi shì suǒ bēi.
嗟乎子卿，陵独何心，能不悲哉！与子别后，益复无聊，上念老母，临年被戮；妻子无辜，并为鲸鲵；身负国恩，为世所悲。
zi guī shòu róng, wǒ liú shòu rǔ, mìng yě rú hé? shēn chū lǐ yì zhī xiāng, ér rù wú zhī zhī sú wéi qì jūn qīn zhī ēn, zhǎng wèi mán yí zhī yù, shāng yǐ! lìng xiān jūn zhī sì, gèng chéng róng dí zhī zú, yòu zì bēi yǐ.
子归受荣，我留受辱，命也如何？身出礼义之乡，而入无知之俗；违弃君亲之恩，长为蛮夷之域，伤已！令先君之嗣，更成戎狄之族，又自悲矣。
gōng dà zuì xiǎo, bù méng míng chá, gū fù líng xīn qū qū zhī yì.
功大罪小，不蒙明察，孤负陵心区区之意。
měi yī niàn zhì, hū rán wàng shēng.
每一念至，忽然忘生。
líng bù nán cì xīn yǐ zì míng, wěn jǐng yǐ jiàn zhì, gù guó jiā yú wǒ yǐ yǐ, shā shēn wú yì, shì zú zēng xiū, gù měi rǎng bì rěn rǔ, zhé fù gǒu huó.
陵不难刺心以自明，刎颈以见志，顾国家于我已矣，杀身无益，适足增羞，故每攘臂忍辱，辙复苟活。
zuǒ yòu zhī rén, jiàn líng rú cǐ, yǐ wéi bù rù ěr zhī huān, lái xiāng quàn miǎn.
左右之人，见陵如此，以为不入耳之欢，来相劝勉。
yì fāng zhī lè, zhǐ lìng rén bēi, zēng dāo dá ěr.
异方之乐，只令人悲，增忉怛耳。
jiē hū zi qīng, rén zhī xiāng zhī, guì xiāng zhī xīn, qián shū cāng cù, wèi jǐn suǒ huái, gù fù lüè ér yán zhī.
嗟乎子卿，人之相知，贵相知心，前书仓卒，未尽所怀，故复略而言之。
xī xiān dì shòu líng bù zú wǔ qiān, chū zhēng jué yù.
昔先帝授陵步卒五千，出征绝域。
wǔ jiāng shī dào, líng dú yù zhàn, ér guǒ wàn lǐ zhī liáng, shuài tú bù zhī shī chū tiān hàn zhī wài, rù qiáng hú zhī yù yǐ wǔ qiān zhī zhòng, duì shí wàn zhī jūn cè pí fá zhī bīng, dāng xīn jī zhī mǎ.
五将失道，陵独遇战，而裹万里之粮，帅徒步之师；出天汉之外，入强胡之域；以五千之众，对十万之军；策疲乏之兵，当新羁之马。
rán yóu zhǎn jiàng qiān qí, zhuī bēn zhú běi, miè jī sǎo chén, zhǎn qí xiāo shuài, shǐ sān jūn zhī shì, shì sǐ rú guī.
然犹斩将搴旗，追奔逐北，灭迹扫尘，斩其枭帅，使三军之士，视死如归。
líng yě bù cái, xī dāng dà rèn, yì wèi cǐ shí, gōng nán kān yǐ.
陵也不才，希当大任，意谓此时，功难堪矣。
xiōng nú jì bài, jǔ guó xīng shī.
匈奴既败，举国兴师。
gèng liàn jīng bīng, qiáng yú shí wàn.
更练精兵，强逾十万。
chán yú lín zhèn, qīn zì hé wéi.
单于临阵，亲自合围。
kè zhǔ zhī xíng, jì bù xiàng rú bù mǎ zhī shì, yòu shén xuán jué.
客主之形，既不相如；步马之势，又甚悬绝。
pí bīng zài zhàn, yī yǐ dāng qiān, rán yóu fú chéng chuāng tòng, jué mìng zhēng shǒu.
疲兵再战，一以当千，然犹扶乘创痛，决命争首。
sǐ shāng jī yě, yú bù mǎn bǎi, ér jiē fú bìng, bù rèn gān gē, rán líng zhèn bì yī hū, chuàng bìng jiē qǐ, jǔ rèn zhǐ lǔ, hú mǎ bēn zǒu.
死伤积野，余不满百，而皆扶病，不任干戈，然陵振臂一呼，创病皆起，举刃指虏，胡马奔走。
bīng jǐn shǐ qióng, rén wú chǐ tiě, yóu fù tú shǒu fèn hū, zhēng wèi xiān dēng.
兵尽矢穷，人无尺铁，犹复徒首奋呼，争为先登。
dāng cǐ shí yě, tiān dì wèi líng zhèn nù, zhàn shì wèi líng yǐn xuè.
当此时也，天地为陵震怒，战士为陵饮血。
chán yú wèi líng bù kě fù dé, biàn yù yǐn hái, ér zéi chén jiào zhī, suì shǐ fù zhàn, gù líng bù miǎn ěr.
单于谓陵不可复得，便欲引还，而贼臣教之，遂使复战，故陵不免耳。
xī gāo huáng dì yǐ sān shí wàn zhòng, kùn yú píng chéng.
昔高皇帝以三十万众，困于平城。
dāng cǐ zhī shí, měng jiàng rú yún, móu chén rú yǔ, rán yóu qī rì bù shí, jǐn nǎi dé miǎn.
当此之时，猛将如云，谋臣如雨，然犹七日不食，仅乃得免。
kuàng dāng líng zhě, qǐ yì wéi lì zāi? ér zhí shì zhě yún yún, gǒu yuàn líng yǐ bù sǐ.
况当陵者，岂易为力哉？而执事者云云，苟怨陵以不死。
rán líng bù sǐ, zuì yě zi qīng shì líng, qǐ tōu shēng zhī shì ér xī sǐ zhī rén zāi? níng yǒu bèi jūn qīn, juān qī zǐ ér fǎn wèi lì zhě hū? rán líng bù sǐ, yǒu suǒ wéi yě, gù yù rú qián shū zhī yán, bào ēn yú guó zhǔ ěr, chéng yǐ xū sǐ bù rú lì jié, miè míng bù rú bào dé yě.
然陵不死，罪也；子卿视陵，岂偷生之士而惜死之人哉？宁有背君亲，捐妻子而反为利者乎？然陵不死，有所为也，故欲如前书之言，报恩于国主耳，诚以虚死不如立节，灭名不如报德也。
xī fàn lǐ bù xùn kuài jī zhī chǐ, cáo mèi bù sǐ sān bài zhī rǔ, zú fù gōu jiàn zhī chóu, bào lǔ guó zhī xiū, qū qū zhī xīn, qiè mù cǐ ěr.
昔范蠡不殉会稽之耻，曹沬不死三败之辱，卒复勾践之仇，报鲁国之羞，区区之心，窃慕此耳。
hé tú zhì wèi lì ér yuàn yǐ chéng, jì wèi cóng ér gǔ ròu shòu xíng, cǐ líng suǒ yǐ yǎng tiān chuí xīn ér qì xuè yě.
何图志未立而怨已成，计未从而骨肉受刑，此陵所以仰天椎心而泣血也。
zú xià yòu yún:" hàn yǔ gōng chén bù báo.
足下又云：“汉与功臣不薄。
" zi wèi hàn chén, ān dé bù yún ěr hū? xī xiāo fán qiú zhí, hán péng zū hǎi, cháo cuò shòu lù, zhōu wèi jiàn gū.
”子为汉臣，安得不云尔乎？昔萧樊囚絷，韩彭葅醢，晁错受戮，周魏见辜。
qí yú zuǒ mìng lì gōng zhī shì, jiǎ yì yà fū zhī tú, jiē xìn mìng shì zhī cái, bào jiàng xiàng zhī jù, ér shòu xiǎo rén zhī chán, bìng shòu huò bài zhī rǔ, zú shǐ huái cái shòu bàng, néng bù dé zhǎn.
其余佐命立功之士，贾谊亚夫之徒，皆信命世之才，抱将相之具，而受小人之谗，并受祸败之辱，卒使怀才受谤，能不得展。
bǐ èr zi zhī xiá jǔ, shuí bù wéi zhī tòng xīn zāi? líng xiān jiāng jūn, gōng lüè gài tiān dì, yì yǒng guàn sān jūn, tú shī guì chén zhī yì, jǐng shēn jué yù zhī biǎo.
彼二子之遐举，谁不为之痛心哉？陵先将军，功略盖天地，义勇冠三军，徒失贵臣之意，刭身绝域之表。
cǐ gōng chén yì shì suǒ yǐ fù jǐ ér cháng tàn zhě yě.
此功臣义士所以负戟而长叹者也。
hé wèi bù báo zāi? qiě zú xià xī yǐ dān chē zhī shǐ, shì wàn shèng zhī lǔ.
何谓不薄哉？且足下昔以单车之使，适万乘之虏。
zāo shí bù yù, zhì yú fú jiàn bù gù liú lí xīn kǔ, jǐ sǐ shuò běi zhī yě.
遭时不遇，至于伏剑不顾；流离辛苦，几死朔北之野。
dīng nián fèng shǐ, hào shǒu ér guī lǎo mǔ zhōng táng, shēng qī qù wéi.
丁年奉使，皓首而归；老母终堂，生妻去帷。
cǐ tiān xià suǒ xī wén, gǔ jīn suǒ wèi yǒu yě.
此天下所希闻，古今所未有也。
mán mò zhī rén, shàng yóu jiā zi zhī jié, kuàng wèi tiān xià zhī zhǔ hū? líng wèi zú xià dāng xiǎng máo tǔ zhī jiàn, shòu qiān shèng zhī shǎng.
蛮貊之人，尚犹嘉子之节，况为天下之主乎？陵谓足下当享茅土之荐，受千乘之赏。
wén zi zhī guī, cì bù guò èr bǎi wàn, wèi bù guò diǎn shǔ guó, wú chǐ tǔ zhī fēng, jiā zi zhī qín.
闻子之归，赐不过二百万，位不过典属国，无尺土之封，加子之勤。
ér fáng gōng hài néng zhī chén, jǐn wèi wàn hù hòu qīn qī tān nìng zhī lèi, xī wèi láng miào zǎi.
而妨功害能之臣，尽为万户侯；亲戚贪佞之类，悉为廊庙宰。
zi shàng rú cǐ, líng fù hé wàng zāi? qiě hàn hòu zhū líng yǐ bù sǐ, báo shǎng zi yǐ shǒu jié, yù shǐ yuǎn tīng zhī chén wàng fēng chí mìng, cǐ shí nán yǐ, suǒ yǐ měi gù ér bù huǐ zhě yě.
子尚如此，陵复何望哉？且汉厚诛陵以不死，薄赏子以守节，欲使远听之臣望风驰命，此实难矣，所以每顾而不悔者也。
líng suī gū ēn, hàn yì fù dé.
陵虽孤恩，汉亦负德。
xī rén yǒu yán:" suī zhōng bù liè, shì sǐ rú guī.
昔人有言：“虽忠不烈，视死如归。
" líng chéng néng ān, ér zhǔ qǐ fù néng juàn juàn hū? nán ér shēng yǐ bù chéng míng, sǐ zé zàng mán yí zhōng, shuí fù néng qū shēn jī sǎng, hái xiàng běi quē, shǐ dāo bǐ zhī lì nòng qí wén mò xié? yuàn zú xià wù fù wàng líng.
”陵诚能安，而主岂复能眷眷乎？男儿生以不成名，死则葬蛮夷中，谁复能屈身稽颡，还向北阙，使刀笔之吏弄其文墨邪？愿足下勿复望陵。
jiē hū zi qīng, fū fù hé yán? xiāng qù wàn lǐ, rén jué lù shū.
嗟乎子卿，夫复何言？相去万里，人绝路殊。
shēng wèi bié shì zhī rén, sǐ wèi yì yù zhī guǐ.
生为别世之人，死为异域之鬼。
zhǎng yǔ zú xià shēng sǐ cí yǐ.
长与足下生死辞矣。
xìng xiè gù rén, miǎn shì shèng jūn.
幸谢故人，勉事圣君。
zú xià yìn zi wú yàng, wù yǐ wéi niàn.
足下胤子无恙，勿以为念。
nǔ lì zì ài, shí yīn běi fēng, fù huì dé yīn.
努力自爱，时因北风，复惠德音。
lǐ líng dùn shǒu.
李陵顿首。