"一艺易能也" 全诗拼音读音对照参考
yuán huǐ
原毁
gǔ zhī jūn zǐ, qí zé jǐ yě zhòng yǐ zhōu, qí dài rén yě qīng yǐ yuē.
古之君子,其责己也重以周,其待人也轻以约。
zhòng yǐ zhōu, gù bù dài qīng yǐ yuē, gù rén lè wéi shàn.
重以周,故不怠;轻以约,故人乐为善。
wén gǔ zhī rén yǒu shùn zhě, qí wéi rén yě, rén yì rén yě.
闻古之人有舜者,其为人也,仁义人也。
qiú qí suǒ yǐ wéi shùn zhě, zé yú jǐ yuē:" bǐ, rén yě yǔ, rén yě.
求其所以为舜者,责于己曰:“彼,人也;予,人也。
bǐ néng shì, ér wǒ nǎi bù néng shì!" zǎo yè yǐ sī, qù qí bù rú shùn zhě, jiù qí rú shùn zhě.
彼能是,而我乃不能是!”早夜以思,去其不如舜者,就其如舜者。
wén gǔ zhī rén yǒu zhōu gōng zhě, qí wéi rén yě, duō cái yǔ yì rén yě.
闻古之人有周公者,其为人也,多才与艺人也。
qiú qí suǒ yǐ wéi zhōu gōng zhě, zé yú jǐ yuē:" bǐ, rén yě yǔ, rén yě.
求其所以为周公者,责于己曰:“彼,人也;予,人也。
bǐ néng shì, ér wǒ nǎi bù néng shì!" zǎo yè yǐ sī, qù qí bù rú zhōu gōng zhě, jiù qí rú zhōu gōng zhě.
彼能是,而我乃不能是!”早夜以思,去其不如周公者,就其如周公者。
shùn, dà shèng rén yě, hòu shì wú jí yān zhōu gōng, dà shèng rén yě, hòu shì wú jí yān.
舜,大圣人也,后世无及焉;周公,大圣人也,后世无及焉。
shì rén yě, nǎi yuē:" bù rú shùn, bù rú zhōu gōng, wú zhī bìng yě.
是人也,乃曰:“不如舜,不如周公,吾之病也。
" shì bù yì zé yú shēn zhě zhòng yǐ zhōu hū! qí yú rén yě, yuē:" bǐ rén yě, néng yǒu shì, shì zú wèi liáng rén yǐ néng shàn shì, shì zú wèi yì rén yǐ.
”是不亦责于身者重以周乎!其于人也,曰:“彼人也,能有是,是足为良人矣;能善是,是足为艺人矣。
" qǔ qí yī, bù zé qí èr jí qí xīn, bù jiù qí jiù: kǒng kǒng rán wéi jù qí rén zhī bù dé wéi shàn zhī lì.
”取其一,不责其二;即其新,不究其旧:恐恐然惟惧其人之不得为善之利。
yī shàn yì xiū yě, yī yì yì néng yě, qí yú rén yě, nǎi yuē:" néng yǒu shì, shì yì zú yǐ.
一善易修也,一艺易能也,其于人也,乃曰:“能有是,是亦足矣。
" yuē:" néng shàn shì, shì yì zú yǐ.
”曰:“能善是,是亦足矣。
" bù yì dài yú rén zhě qīng yǐ yuē hū? jīn zhī jūn zǐ zé bù rán.
”不亦待于人者轻以约乎?今之君子则不然。
qí zé rén yě xiáng, qí dài jǐ yě lián.
其责人也详,其待己也廉。
xiáng, gù rén nán yú wéi shàn lián, gù zì qǔ yě shǎo.
详,故人难于为善;廉,故自取也少。
jǐ wèi yǒu shàn, yuē:" wǒ shàn shì, shì yì zú yǐ.
己未有善,曰:“我善是,是亦足矣。
" jǐ wèi yǒu néng, yuē:" wǒ néng shì, shì yì zú yǐ.
”己未有能,曰:“我能是,是亦足矣。
" wài yǐ qī yú rén, nèi yǐ qī yú xīn, wèi shǎo yǒu de ér zhǐ yǐ, bù yì dài qí shēn zhě yǐ lián hū? qí yú rén yě, yuē:" bǐ suī néng shì, qí rén bù zú chēng yě bǐ suī shàn shì, qí yòng bù zú chēng yě.
”外以欺于人,内以欺于心,未少有得而止矣,不亦待其身者已廉乎?其于人也,曰:“彼虽能是,其人不足称也;彼虽善是,其用不足称也。
" jǔ qí yī, bù jì qí shí jiū qí jiù, bù tú qí xīn: kǒng kǒng rán wéi jù qí rén zhī yǒu wén yě.
”举其一,不计其十;究其旧,不图其新:恐恐然惟惧其人之有闻也。
shì bù yì zé yú rén zhě yǐ xiáng hū? fū shì zhī wèi bù yǐ zhòng rén dài qí shēn, ér yǐ shèng rén wàng yú rén, wú wèi jiàn qí zūn jǐ yě.
是不亦责于人者已详乎?夫是之谓不以众人待其身,而以圣人望于人,吾未见其尊己也。
suī rán, wéi shì zhě, yǒu běn yǒu yuán, dài yǔ jì zhī wèi yě.
虽然,为是者,有本有原,怠与忌之谓也。
dài zhě bù néng xiū, ér jì zhě wèi rén xiū.
怠者不能修,而忌者畏人修。
wú cháng shì zhī yǐ, cháng shì yǔ yú zhòng yuē:" mǒu liáng shì, mǒu liáng shì.
吾尝试之矣,尝试语于众曰:“某良士,某良士。
" qí yīng zhě, bì qí rén zhī yǔ yě bù rán, zé qí suǒ shū yuǎn bù yǔ tóng qí lì zhě yě bù rán, zé qí wèi yě.
”其应者,必其人之与也;不然,则其所疏远不与同其利者也;不然,则其畏也。
bù ruò shì, qiáng zhě bì nù yú yán, nuò zhě bì nù yú sè yǐ.
不若是,强者必怒于言,懦者必怒于色矣。
yòu cháng yǔ yú zhòng yuē:" mǒu fēi liáng shì, mǒu fēi liáng shì.
又尝语于众曰:“某非良士,某非良士。
" qí bù yīng zhě, bì qí rén zhī yǔ yě, bù rán, zé qí suǒ shū yuǎn bù yǔ tóng qí lì zhě yě, bù rán, zé qí wèi yě.
”其不应者,必其人之与也,不然,则其所疏远不与同其利者也,不然,则其畏也。
bù ruò shì, qiáng zhě bì shuō yú yán, nuò zhě bì shuō yú sè yǐ.
不若是,强者必说于言,懦者必说于色矣。
shì gù shì xiū ér bàng xìng, dé gāo ér huǐ lái.
是故事修而谤兴,德高而毁来。
wū hū! shì zhī chù cǐ shì, ér wàng míng yù zhī guāng, dào dé zhī xíng, nán yǐ! jiāng yǒu zuò yú shàng zhě, dé wú shuō ér cún zhī, qí guó jiā kě jǐ ér lǐ yú!
呜呼!士之处此世,而望名誉之光,道德之行,难已!将有作于上者,得吾说而存之,其国家可几而理欤!